Na stronie Krajowej Izby Odwoławczej można zapoznać się z następującym komunikatem:
cyt. „ Informacja w sprawie działalności KIO w okresie stanu epidemii
Szanowni Państwo,
w okresie stanu epidemii ogłoszonego z powodu COVID-19 Krajowa Izba Odwoławcza
nie przeprowadza posiedzeń i rozpraw z udziałem stron i uczestników postępowania odwoławczego.
Krajowa Izba Odwoławcza w pozostałym zakresie podejmuje wszystkie czynności w odniesieniu do spraw odwoławczych, jak i rozpoznania zastrzeżeń do wyników kontroli Prezesa UZP.
Z wyrazami szacunku,
Prezes Krajowej Izby Odwoławczej”
Jak nie trudno zauważyć z powyższego wynika, oczywiście w mojej ocenie, że wykonawca wnosząc odwołanie, może zablokować każde postępowanie i to nie wiadomo na jak długo. Trzeba bowiem pamiętać, iż w przypadku wniesienia odwołania po upływie terminu składania ofert bieg terminu związania ofertą ulega zawieszeniu do czasu ogłoszenia przez Izbę orzeczenia. Fakt zawieszenia biegu terminu związania ofertą powoduje obowiązek powstrzymania przez zamawiającego, dokonywania wobec ofert wykonawców czynności, które zgodnie z przepisami ustawy Prawo zamówień publicznych mogą być wykonywane tylko w stosunku do ofert, co do których biegnie okres związania ofertą. Zawieszenie biegu terminu związania ofertą skutkuje wobec zamawiającego wstrzymanie możliwości dokonywania jakichkolwiek czynności wobec ofert wykonawców z chwilą, kiedy uzyskał informacje o wniesieniu odwołania. Podobnie możemy przeczytać w Wyroku Krajowej Izby Odwoławczej z dnia 12 września 2017 r. KIO 1613/17 cyt. „ Czynność badania i oceny ofert winna być dokonana w trakcie biegu terminu związania ofertą wykonawcy. Natomiast po wniesieniu odwołania zgodnie z przepisem art. 182 ust. 6 p.z.p. bieg terminu związania ofertą ulega zawieszeniu. Zamawiający może dokonywać unieważnienia swoich czynności wobec ofert wykonawców, natomiast wydaje się niezasadnym dokonywanie badania (często tylko) oferty wykonawcy, który wniósł odwołanie, co może w zakresie skutków upływu terminu związania ofertą, naruszać zasadę równego traktowania wykonawców i przejrzystości postępowania”. Nie bez znaczenia jest tutaj też artykuł 183 ust. 1 ustawy Pzp wskazujący, iż w przypadku wniesienia odwołania zamawiający nie może zawrzeć umowy do czasu ogłoszenia przez Izbę wyroku lub postanowienia kończącego postępowanie odwoławcze. Co prawda zmawiający może złożyć do Izby wniosek o uchylenie zakazu zawarcia umowy, a Izba może uchylić zakaz zawarcia umowy, jeżeli niezawarcie umowy mogłoby spowodować negatywne skutki dla interesu publicznego, w szczególności w dziedzinach obronności i bezpieczeństwa, przewyższające korzyści związane z koniecznością ochrony wszystkich interesów, w odniesieniu do których zachodzi prawdopodobieństwo doznania uszczerbku w wyniku czynności podjętych przez zamawiającego w postępowaniu o udzielenie zamówienia. Jednak jest to dodatkowa czynność którą zamawiający musi wykonać i oczywiście z jednej z strony nie wiadomo czy Izba taką zgodę wyda, z drugiej zaś co, gdy – jak już po zawarciu umowy a w konsekwencji wydaniu orzeczenia przez Krajową Izbę Odwoławczą – wyrok będzie niekorzystny dla zamawiającego. Otóż uwzględniając odwołanie, Izba może jeżeli umowa w sprawie zamówienia publicznego została zawarta:
unieważnić umowę, unieważnić umowę w zakresie zobowiązań niewykonanych i nałożyć karę finansową w uzasadnionych przypadkach, w szczególności gdy nie jest możliwy zwrot świadczeń spełnionych na podstawie umowy podlegającej unieważnieniu; albo nałożyć karę finansową albo orzec o skróceniu okresu obowiązywania umowy w przypadku stwierdzenia, że utrzymanie umowy w mocy leży w ważnym interesie publicznym, w szczególności w dziedzinach obronności i bezpieczeństwa albo jeżeli umowa w sprawie zamówienia publicznego została zawarta w okolicznościach dopuszczonych w ustawie – stwierdzić naruszenie przepisów ustawy.
Zamawiający bowiem, kierując się zasadą legalizmu, jest zobligowany do wykonania orzeczenia zgodnie z treścią jego sentencji. Jego rolą jest dokonywanie czynności nakazanych w prawomocnych orzeczeniach organów rozpoznających środki ochrony prawnej co tym samym przesądza o obowiązkach zamawiającego, nie wyklucza to jednak negatywnych konsekwencji jakie mogą go dotknąć w przypadku niekorzystnego orzeczenia KIO – po wcześniejszym zawarciu umowy. Dlatego też teza o paraliżu działań zamawiającego przy wniesieniu odwołania do KIO w obecnej sytuacji jest jak najbardziej zasadna.
Autor: r. pr. Mariusz Filipek